İnsanı digər bütün canlı və cansız varlıqlardan fərqləndirən şey şüur sahibi olmasıdır. Bəs şüurumuzun mənbəyi nədir? Əgər cavabınız "beyin" dirsə səhv edirsiniz. Çünki beynimiz də eyni bir stol və ya bir stəkan kimi atomların yan-yana gəlməsi ilə yaranmış bir maddə yığınıdır. Stolun atomları düşünə bilmədiyinə görə beyninizdəki atomlar da düşünə bilməz. Bu da göstərir ki, şüurunuz fərqli bir mənbədən gəlir. Bu mənbə ruhdur.

GÖRƏSƏN NİYƏ ŞÜURUNUZ VAR, BUNU HEÇ DÜŞÜNDÜNÜZMÜ?

Ətrafınıza baxdıqda şüurun adi bir şey olmadığını asanlıqla anlaya bilərsiniz. Oturduğunuz otaqdakı əşyalara baxın.Məsələn bir stulu düşünün. Bu stulun bir şüuru yoxdur. Öz varlığının şüurunda deyil. Düşünmür, görmür, hiss etmir. Stulu meydana gətirən parçalarda məsələn, taxtada, mismarlarda, yapışqanda, parçada, süngərdə də bir şüur yoxdur. Bunları daha ətraflı araşdırsanız, hamısının müəyyən molekullardan, bu molekulların da atomlardan yarandığını görərsiniz. Əlbəttə bu atomların da bir şüuru yoxdur. Müəyyən bir nizam içində bir yerə gətirilmiş, cansız, ağılsız bir maddə-enerji qarışığıdırlar.

Ətrafımızdakı hansı maddəni araşdırsaq, şüursuz olduğunu görərik. Hansı elementlərdən meydana gəlsə də, hansı formada (maye,qatı və ya qaz halında) olsa da, maddə şüursuzdur. Bir stul, bir daş, bir stəkan su-heç birində şüur yoxdur.

BƏS SİZİN ŞÜURUNUZUN MƏNBƏYİ NƏDİR?

Əgər bu suala "beynimdir" deyə cavab versəniz, bu səthi bir cavab olar. Çünki beyin də dərinə getdikdə bir stul, bir daş və ya bir stəkan su kimi atomların yan-yana gəlməsi ilə yaranmış bir maddə yığınıdır. Bir taxtadan ibarət stulda necə atomlar müəyyən bir nizam içində bir araya gətiriliblərsə, sizin beyninizdəki atomlar da müəyyən bir nizam içində bir araya gətiriliblər və aralarında müxtəlif əlaqələr qurularaq birləşdiriliblər. Stulun atomları düşünə bilmədiyi kimi beyninizdəki atomlar da düşünə bilməzlər.

Bu da onu göstərir ki, şüurunuz beyninizdəki atomlardan, molekullardan, hüceyrələrdən daha fərqli bir mənbədən gəlir. Bu mənbə ruhdur.