Peyğəmbərlər

İslamla şərəflənən ilk qadın səhabə: hz. Xədicə


İslamla şərəflənən ilk qadın səhabə: hz. Xədicə

Peyğəmbərimiz hz. Muhəmmədin (s.ə.v) ilk həyat yoldaşı hz. Xədicə  olmuşdur. İlk müsəlmanlardan olan hz. Xədicə bəsirəti, gözəl əxlaqı və dərin imanı ilə hər zaman möminlərə gözəl nümunə olmuşdur. O, həmişə Peyğəmbərimizə (s.ə.v) çox dəstək olmuş və Quran əxlaqının yayılmasında maddi və mənəvi səy göstərmişdir.

Hz. Xədicə  peyğəmbərimiz hz. Muhəmmədin (s.ə.v) ilk həyat yoldaşı və İslamı seçən ilk qadın səhabədir. Hz. Muhəmməd (s.ə.v) Rəbbimizdən vəhy aldığında bunu ilk söylədiyi insan hz. Xədicə olmuşdur. O, yetkinliyi, təvəkkülü, cəsarəti və fədakarlığı ilə bütün müsəlmanlara nümunə olmuşdur.

Hz. Xədicənin Peyğəmbərimizə (s.ə.v) olan bağlılığı

Rəbbimiz "… Şübhəsiz ki, Allah yanında ən hörmətli olanınız Ondan ən çox qorxanınızdır. Həqiqətən, Allah biləndir, xəbərdardır. (Hucurat surəsi, 13)" ayəsi ilə üstünlüyün yalnız təqva ilə olduğunu, qullarının Allaha olan imanları və Allah qorxuları ilə dəyər qazandıqlarını xəbər verir. Peyğəmbərimiz (s.ə.v.) və səhabələri də vicdanla hərəkət etmiş və Allah qorxularını artırmağa çalışmışlar. Hz. Xədicə də Allaha və peyğəmbərimiz hz. Muhəmmədə (s.ə.v) olan dərin hörmət və sevgisi ilə ona həmişə dəstək olmuşdur. Belə ki, Allah Peyğəmbərimizə (s.ə.v) elçiyə hörmət etmək və onu müdafiə etməklə bağlı olaraq belə vəhy etmişdir:

"Həqiqətən, Biz səni şahid, müjdəçi və xəbərdarlıq edən (elçi) kimi göndərmişik. (Biz belə etdik) ki, siz Allaha və Onun Elçisinə iman gətirəsiniz, ona kömək edəsiniz, onun hörmətini saxlayasınız və gecə-gündüz (Allahı) tərifləyəsiniz". (Fəth surəsi, 8-9)

Hz. Xədicə  Peyğəmbərimizə (s.ə.v) peyğəmbərlik mövqeyi veriləndə: "Sənin Allahın elçisi olduğuna şahidlik edirəm", - demiş və müsəlmanlığı qəbul etmişdir. Hz. Xədicə  hz. Muhəmmədin (s.ə.v) sözlərindən heç vaxt şübhə etməmiş və bir sözü ilə ona və Allaha təslim olmuşdur. Bu səmimi davranışına görə, Peyğəmbərimizin (s.ə.v) ən çox dəyər verdiyi və güvəndiyi yoldaşlarından biri olmuşdur. Rəvayətlərə görə, hicrətdən 3 il əvvəl (19 aprel, 620-ci il) vəfat edən hz. Xədicə  İslamın hələ hakimiyyət qazanmadığı, çətin və əziyyətli dövrlərdə yaşamışdır. Məkkəli müşriklərdən əziyyət görmüş, lakin çətinliklərə sinə gərərək Allaha qəlbən təslim olmuşdur. Hz. Xədicə hz. Muhəmmədin (s.ə.v) Allahın son peyğəmbəri olduğuna həmişə inanmış, nümunəvi mömin olmuşdur.

Hz. Xədicənin  Allaha olan təvəkkülü

Hz. Xədicə yer üzündə yalnız üç müsəlmanın olduğu dövrdə, İslamın ilk günlərində Peyğəmbərimiz (s.ə.v.) və hz. Əli ilə birlikdə bəzən Kəbədə, bəzən də evində ibadət etmişdir. O dövrdə din əxlaqına görə yaşamayan azğın insanlar isə müsəlmanlarla lağ etmiş və onlara əziyyət vermişlər. İnkarçıların bu davranışlarını Rəbbimiz bu ayə ilə xəbər vermişdir:

"… Sizdən əvvəl Kitab verilənlərdən və müşriklərdən bir çox əziyyətverici sözlər eşidəcəksiniz…" (Ali-İmran surəsi, 186)

Hz. Xədicə müşriklərin əziyyətləri və zülmləri qarşısında əsla ümidsizliyə qapılmamış, əksinə, imanı və təqvası daha da artmışdır. Məkkəli müşriklər Şibü Əbi Talibdə müsəlmanları mühasirəyə alanda o, Peyğəmbərimizlə (s.ə.v.) birlikdə təxminən üç il mühasirəyə qərarlı və igidcəsinə səbir etmişdir.

Allahın "... Əgər səbir edib (Allahdan) qorxsanız, (bilin ki,) bu, əzmkarlıq (tələb edən) əməllərdəndir. (Ali-İmran surəsi, 186)" hökmünün tələbinə uyğun olaraq hz. Xədicə  çətinlik anında Allaha olan sevgisində, təslimiyyətində və etibarında qətiyyət göstərmişdir. Həmişə müsbət və gözəl düşünmüş, Allahın yaratdığı hər hadisənin arxasında böyük xeyirlərin olduğunu bilərək Rəbbimizin köməyinin hər zaman müsəlmanlar üzərində olduğuna inanmışdır.

Hz. Xədicənin  Allah yolunda mübarizəsi

Başda Əbu Ləhəb və arvadı Ümmü Cəmil, Əbu Cahil olmaqla, Qureyş qəbilələrinin rəhbərləri Rəsulullahı (s.ə.v.) durdurmaq üçün çox mübarizə aparmışlar. Ancaq İslamın yayılmasının qarşısını almaq üçün etdikləri bütün cəhdlər nəticəsiz qalmışdır. İşgəncə və təzyiqlə heç kimi din əxlaqından döndərə bilmədiklərini, İslamın yayılmasına mane ola bilmədiklərini görmüşlər. Ona görə də yeni üsul axtarmış və müsəlmanları təzyiq və boykot üsulları ilə durdurmağa çalışmışlar.

Bunun nəticəsində müsəlmanlar ticarət edə bilmədiklərindən qısa müddət ərzində qıtlıqla qarşı-qarşıya qalmış və uzun müddət çətinliklərlə mübarizə aparmalı olmuşlar. Bu dövrdə Peyğəmbərimiz (s.ə.v.), əmisi Əbu Talib və hz. Xədicə müsəlmanların ehtiyaclarını ödəmək üçün bütün mallarını xərcləmişlər. Xüsusilə də hz. Xədicə  bütün müsəlmanlara yardım etmiş və bütün gücünü Allah yolunda birlikdə hərəkət etdiyi qardaşları üçün sərf etmişdir. "…Zövcələri isə möminlərin analarıdır… (Əhzab surəsi, 6)" ayəsində xəbər verildiyi kimi, onunla birlikdə mübarizə aparan bütün müsəlmanlara bir ana kimi himayə durmuşdur. Heç vaxt dünya malına dəyər verməmiş və sahib olduğu bütün mal-dövlətini tərəddüd etmədən İslamın faydası üçün xərcləmişdir. Allahın "Doğrudan da, Allah möminlərdən, cənnət müqabilində onların canlarını və mallarını satın almışdır. (Çünki) onlar Allah yolunda vuruşub öldürür və öldürülürlər. (Bu, Allahın) Tövratda, İncildə və Quranda Öz öhdəsinə götürdüyü bir vəddir. Allahdan daha yaxşı əhdini yerinə yetirən kimdir? Elə isə sövdələşdiyiniz alış-verişə görə sevinin. Məhz bu, böyük uğurdur. (Tövbə surəsi, 111)" ayəsinin tələbi olaraq malını və canını Allah yolunda sevə-sevə vermişdir.

Hz. Xədicənin alicənablığı və iffəti

Hz. Xədicə iffəti, alicənablığı və təmkini ilə İslamı qəbul etmədən əvvəl də diqqət çəkmiş və sahib olduğu bu gözəl xüsusiyyətlərə görə Tahirə (pak və təmiz qadın) ləqəbi ilə tanınmışdır. Sahib olduğu bu gözəlliklər, eyni zamanda, Peyğəmbərimizin (s.ə.v) onu özünə yoldaş seçməsinə təsir etmişdir.

Hz. Xədicə təmkini, gözəl danışıq üslubu, davranışı, ağlı, fərasəti, gözəl əxlaqı və dərin imanı ilə dövrün cahiliyyə mədəniyyətini mənimsəyən qadınlarından kəskin şəkildə seçilmiş və Rəbbimizin bəyəndiyi müsəlman qadın xarakteri göstərmişdir. Allaha səmimi imanının nəticəsi olan bu gözəl xüsusiyyətlər onu nurlu insan etmişdir.

Peyğəmbərlərimizi və səmimi iman sahiblərini nümunə götürməyin əhəmiyyəti

Bütün səmimiyyəti ilə Allaha təslim olan, Ona və Rəsuluna qəlbən iman gətirən və onları hər şeydən üstün tutan hz. Xədicə istər sahib olduğu əxlaqi xüsusiyyətlər, istərsə də davranışları ilə bütün müsəlmanlara nümunə olmuşdur. Müşriklərin əziyyət və işgəncələrinə baxmayaraq, heç vaxt vəziyyətindən şikayət etməmiş, Allahın köməyindən əsla ümid kəsməmişdir. Bu üstün və alicənab əxlaqının nəticəsində, inşaAllah, Rəbbimiz onu sonsuz cənnət həyatı ilə mükafatlandırmışdır. (Doğrusunu Allah bilir)

İstər Quranda, istərsə də səhih hədis və rəvayətlərlə bizə xəbər verilən müsəlmanlar Allaha olan dərin imanları və səmimiyyətləri, şübhə etmədən iman gətirmələri ilə bizə həmişə nümunə olmuşlar.

Unutmaq olmaz ki, Rəbbimiz Quranda "Həm kişilərdən, həm də qadınlardan mömin olaraq yaxşı işlər görənlər cənnətə girərlər və onlara xurma çərdəyinin qırıntısı qədər haqsızlıq edilməz. (Nisa surəsi, 124)" ayəsi ilə yaxşı işlər görən hər insanı Allahın razılığı, rəhməti və cənnəti ilə mükafatlandıracağını vəd etmişdir. Şübhəsiz, həyatları boyu Allahın razılığını qazanmaq üçün səmimi səy göstərən bütün möminlərin duası da budur.

İnsanın şəxsiyyət və xarakterini möhkəmlədən, əxlaqını gözəlləşdirən iman, Allah qorxusu və təqvadır. Allahın iznilə möminlərdən biri olan hz. Xədicə də böyük hörmətə layiq, şərəfli və təmkinli xarakterə malik olmuşdur.