Adamlıq DİNİ

"Sonradan görən" xarakteri


"Sonradan görən" xarakteri

Cahil cəmiyyətlərdə "sonradan görən" kimi tanınan şəxslər onlara qalan miras, ya da buna bənzər hadisə nəticəsində birdən-birə varlı olan orta təbəqəli insanlardır. Belə şəxslər arasında dindən uzaq yaşayanlar illər sonra əllərinə keçən bu neməti Allah’a şükür etmək üçün deyil, digərlərindən üstün olmaq üçün istifadə edirlər. Danışıqlarında tez-tez nə qədər varlı olduqlarından, necə düşünmədən pul xərclədiklərindən, nələr aldıqlarından, haralarda tətil etdiklərindən bəhs edirlər. Paltar alanda mütləq markası üstündə olanını seçirlər. Getdikləri hər yerin lövhələrinin yanında şəkil çəkdirib evlərinin görünən yerlərində nümayiş edirlər. Zövq alsalar da, almasalar da varlı insanların etdiyi hər şeyə can atırlar və onların həyat tərzini təqlid edirlər. Məsələn, xarici dil bildiyini, ya da hansısa ölkədən yeni gəldiyini bildirmək üçün danışıqlarında mənasını dəqiq bilmədiyi sözlərdən istifadə edirlər. Əksəriyyətinin isə bu sözləri doğru yerdə istifadə edə bilmədikləri üçün varlıları təqlid etdikləri üzə çıxır. Beləliklə, hamıdan üstün görünmək istəyərkən alçalır, ya da son dəb paltarlar geyindiyini bildirmək üçün özlərinə heç yaraşmayan geyimlər geyinirlər.

 
Özlərinə kənardan baxmağı bacarmırlar. Yəni başqasının gözü ilə özlərinə qiymət verə bilmirlər. Nəyin özlərini gülməli vəziyyətə salacağını və ya nəyin yaraşacağını görə bilmirlər. Bütün gücləri ilə varlı insanların hər şeyini təqlid etməyə çalışırlar.
 
Onların bütün imkanlarını yaradan Allah’dır. O ana qədər onlara daha çox mal və mülk verməsi üçün dəfələrlə Allah’a dua etmişlər. Amma bu duaları qəbul olunduqda əvvəlki vəziyyətlərini və Allah’a yalvardıqlarını unutmuşlar. Quranda özlərinə nemət veriləndə azğınlaşan insanlardan belə bəhs edilir:
 
İnsana nemət verdiyimiz zaman üz çevirib (haqdan) uzaq durar. Ona bir pislik toxunduqda isə uzun-uzadı yalvarıb-yaxarar. (Fussilət surəsi, 51)

 
Varlı insanlara özlərini bəyəndirmək üçün müxtəlif üsullardan istifadə edirlər, amma bu yalnız onlarda antipatiya yaradır. Allah'ı razı salmaq üçün yaşamaq yerinə, insanlara özlərini bəyəndirməyə çalışan bu şəxslər ümid etdiklərinin tam əksi ilə qarşılıq görürlər. Beləliklə, həm Allah’ın sevgisini, həm də insanların razılığını itirirlər.